Торонтодогу фондулук биржада 7-майдагы соодалоонун жыйынтыгында, “Центерра Голддун” акциялары 29,97% га төмөндөдү. Эксперттер баалуу кагаздардын түшүшүн компаниянын мүмкүн болгон экологиялык мыйзам бузуулары менен байланыштырышат, аны Кыргызстандын “Кумтөр” кенинде иштеп жатканда мамлекеттик комиссия аныктаган.

Бирок акциялардын төмөндөө тенденциясы өткөн жылдын декабрь айында кайра алынган. Андан бери “Центерра Голддун” борбордук банктары 42,76% төмөндөдү. Ошол эле учурда мамлекеттик комиссия түзүү чечими кийинчерээк кабыл алынып, ушул жылдын февраль айынын аягында түзүлгөн.

Тескерисинче, баалардын кескин төмөндөшүнө Бишкек шаарынын Октябрь райондук сотунун “Центерра Голддун” туунду компаниясы болгон “Кумтөр Голд Компани” ишканасынан Кыргызстандын пайдасына 261,7 миллиард сом өндүрүү чечими таасир эткен. Мындай чечимдин кабыл алынышына көп жылдар бою Давыдов жана Лысый мөңгүлөрүндө бош тектерди сактап келген компаниянын мыйзамсыз аракеттери себеп болгон. Компаниянын шалаакылыгынын кесепетинен учурда 183 миллион кубометр мөңгүлөр талкаланып, аларды калыбына келтирүү мүмкүн болбой жатат.

"Албетте, "Кумтөр Голд Компани" экологиялык мыйзамдарды бузгандыгы үчүн 261,7 млрд сом өлчөмүндө зыян келтирген. Биринчиден, мындай сумманы төлөө, эгерде бардык инстанциялардын жыйынтыгы боюнча, компаниянын күнөөсү далилденсе, акционерлердин пайдасына таасир этери шексиз, экинчиден, компаниянын экологиялык коопсуздукту сакталышы бүгүнкү күндө эң чоң дүйнөдө кабыл алынган иштин маанилүү көрсөткүчтөрү жана стандарттары. Инвесторлор ушул принципке шайкеш келген ишканаларга инвестиция салууга даяр. Демек, экологиялык мыйзам бузуулар жөнүндө билдирүү айрым потенциалдуу инвесторлорду “Центерра Голддон” убактылуу алыстаткандыгында таң калыштуу эч нерсе жок", - дейт Кыргыз фондулук биржасынын президенти Медет Назаралиев.

Кыргызстан “Центерра Голддогу” 26% акцияга ээ экендигин эске алганда, Борбордук банктын наркынын төмөндөшү ага дагы таасирин тийгизди. Бирок, Назаралиевдин айтымында, "Центерранын" акциялары биржада өз позицияларын жоготуп алгандыктан, тез арада калыбына келтирилиши мүмкүн.

“Фондулук биржа дүйнөдөгү баарын сезген базар, ал ар кандай маалыматка реакция кылат. Акциялардын түшүшү жогорулоо сыяктуу тез эле болот. Мисалы, "Кумтөр" кенине барчу жолдун жабылышына байланыштуу жагдайды эстейли. Андан кийин биз дагы акциялардын наркынын олуттуу төмөндөшүн байкадык. Бирок кырдаал жөнгө салынары менен, баалуу кагаздар тез арада өз алдынча жөнгө салынган, - дейт "КФБ" ЖАКтын башчысы.

Эске салсак, 2018-жылдын сентябрь айында “Центерранын” акциялары бир топ узак жана туруктуу өсүштөн кийин төмөндөө тенденциясын алып, 30,91% га түшүп кеткен. Андан кийин, бир жылга жетпеген убакыттын ичинде алар 141,5% га кымбаттады (2018-жылдын сентябрынан 2019-жылдын августуна чейин).

Эксперт “Центерранын” акцияларынын баасы мурдагы деңгээлге кайтып келишине канча убакыт талап кылынарын алдын ала айта алган жок. Анын айтымында, көп нерсе маалыматтар фонуна байланыштуу болот.

"Албетте, терс билдирүүлөр Кыргызстандагы акциялар пакетинин баасына дагы таасирин тийгизет. Бул өкүнүчтүү. Бирок эгерде компания ишинде одоно мыйзам бузууларды жасагандыгы жана бул экологиялык кесепеттерге алып келгендиги жөнүндө төгүндөлгүс далилдер болсо, анда буга унчукпай коё албайбыз. Фондулук биржа өз ишинде компаниялардын максималдуу ачыктыгын талап кылат. Потенциалдуу инвесторлор компаниядагы иштин чыныгы абалын, бардык тобокелчиликтерди жана артыкчылыктарды түшүнүшү керек", - деп сөзүн жыйынтыктады КФБ ЖАКтын президенти Медет Назаралиев.