Жарыяланган
2024-17-10, 07:22Жыл башынан бери Кыргызстандын эл аралык резерви дээрлик 1 млрд долларга өсүп, сентябрь айынын аягында 4,3 млрд долларга жетти. Бул көрсөткүч өлкө тарыхында эң жогорку көрсөткүч болду.
Айрым айларда жана жылдарда кыска мөөнөттүү төмөндөө байкалганына карабастан, өлкөнүн валюталык резервдери салттуу түрдө жыл сайын өстү. 2023-жылдын апрелинен тартып резервдер туруктуу өскөн.
Эгерде 2024-жылдын апрелин 2023-жылдын апрели менен салыштырсак, резервдер 1,3 млрд долларга көбөйүп, 3,7 млрд долларды түздү, андан кийинки айларда рекорддук деңгээлге жетти.
Жыл башынан бери январдан сентябрга чейин резервдер 988,2 млн долларга көбөйдү, 2017-жылдын июнь айынан баштап Кыргызстандын кору 2,03 млрд доллардан эки эсеге көбөйдү.
Резервдердин жалпы көлөмү гана эмес, алардын ликвиддүү бөлүгү да өсүп жаткандыгын белгилөө керек. 2023-жылы ал жалпы көлөмдүн 96,7%-97,7% деңгээлинде болсо, 2024-жылдын май айынан баштап бул көрсөткүч 98%дан ашып, сентябрдын аягында 98,24%ды түзгөн.
Алтын валюта резервинин структурасы да өзгөрүүгө дуушар болду. 2024-жылдын июль айынын акырына карата Улуттук банк физикалык алтындын көлөмүн 17%га көбөйтүп, 832,2 миң троя унцийин түздү.
Экинчи чейректин аягындагы маалыматтарды көрсөткөн Дүйнөлүк алтын кеңешинин маалыматы боюнча, республиканын резерви 25,84 тоннага (июль айынын аягында 46,6 килограммга көп) болгон.
Жалпысынан Борбор Азия өлкөлөрүндө 689,78 тонна алтындын кору болгон. Мында 2024-жылдын биринчи кварталында Казакстан 16,39 тонна, Өзбекстан 13,69 тонна, ал эми экинчи кварталда өзгөрүп, Казакстан 11,83 тонна, Өзбекстан 7,46 тонна алтын сатып алганын көрсөтөт. Ошентип, экинчи кварталдын жыйынтыгы боюнча Борбордук Азияда эң көп алтындын запасы Өзбекстанда (365,15 тонна), Казакстан 298,8 тонна көлөмү менен экинчи орунда турат.
Кыргызстан алтындын запасы боюнча Борбор Азияда үчүнчү орунга чыкты. Бирок бул, Дүйнөлүк алтын кеңеши көрсөткөндөй, Тажикстан, Түркмөнстан жана Ооганстандын запастарында баалуу металлдар жок деген шарт менен. 2023-жылдын аягында Кеңеш Ооганстанда 21,87 тонна запасы бар экенин көрсөтсө да (анда алтындын запасы боюнча Кыргызстандан 300 килограмм алдыда болчу), Тажикстанда 8,46 тонна болгон.
Кошумчалай кетсек, жыл башынан бери Кыргызстандын чет элдик валютадагы резервдик активдери да 2024-жылдын январынан бери +14,4%га көбөйүп, 1 миллиард 502,5 миллион долларга жеткен. Негизги өсүш баалуу кагаздардын эсебинен болду, өлкөнүн депозиттери 2024-жылдын январынан бери 41,7%га көбөйүп, 546,5 млн долларга жетти.
Ошол эле учурда, валютанын жана депозиттердин көлөмү бул убакыттын ичинде 3,1%га өскөн. Мындан тышкары, Кыргызстандын башка улуттук борбордук банктарындагы, Эл аралык эсептешүү банкындагы жана Эл аралык валюта резервиндеги депозиттери 97,9 млн долларга кыскарды.